وَ إِنَّ کُلّاً لَمّا لَیُوَفِّیَنَّهُمْ رَبُّکَ أَعْمَالَهم إنَّهُ بِما یَعْمَلُونَ خَبِیْرٌ. ( هود / ۱۱۱ 

شاهد مثال ( بما یعملون )

۱ - ( ما ) رو حرف مصدری ( موصول حرفی ) گرفته.

چون اگه ( مای ) حرف مصدری وجود نداشت حرف جر ( باء ) بر فعل یا جمله داخل میشد و جایز نیست. ( یعنی : بِیعملون ) .

به همین خاطر ( ما ) اومده که ( یعملون ) رو تأویل به مفرد ببره

۲ - طبق پاورقی ( ما ) رو موصول اسمی گرفتند. پس حرف جر ( باء ) بر ( ما موصول اسمی ) داخل شده و ( ما ) جمله یا فعل نیست. پس جایز هست حرف جر بر سر ( ما ) بیاد.

نکته : در صورتی ( ما ) موصول اسمی باشه گفتیم باید عائد ( ضمیر ) بهش برگرده. 

خب ضمیر رو در تقدیر گرفتن یعنی اصلش این بوده ( بما یعملونه خبیر ) 

حذف ضمیر عائد زمانیکه منصوب باشه زیاده

خلاصه:

در این مثال هر دو وجه در ما جایز هست. موصول حرفی بنا بر اینکه عائد ندارد. موصول اسمی بنا بر اینکه عائد ( ضمیر ) دارد.

پس نتیجه میگیریم که موصول اسمی مرجع ضمیر واقع میشه.

یا به عبارت دیگر : موصول اسمی ( ضمیر ) بهش بر میگرده که به آن ضمیر میگن عائد.

در اینجا ( ما ) موصول حرفی باشه بهتره. چون عدم التقدیر أولی من التقدیر.