کلمه ( عاشوراء ) ثلاثی مزید پنج حرفی می باشد..

(اء) که آخرش هست زائده هست و برای تأنیث میباشد..

از این رو چون همزه اش علامت تأنیث هست به واو تبدیل میشه ( حکم همزه اسم ممدود در مصغر مثل حکم همزه اسم ممدود در مثنی هست )

پس عاشوراء منسوبش میشه عَاشُوْرَاوِیّ

اما در مصغرش چون عاشوراء ثلاثی مزید پنج حرفی هست ( اء رو چون علامت تأنیث هست به حساب نمی آوریم) و حرف چهارمش ( و ) حرف عله هست بر وزن فُعَیْلِیْل مصغرش ساخته میشه..

از این رو چون حرف دومش الف زائد هست تبدیل به واو میشه...

مثل ضارب که‌ میشه ضُوَیْرِب

سپس علامت تأنیث رو که به حساب نیاورده بودیم رو بهش اضافه میکنیم

و مصغرش میشه عُوَیْشِیْرَاء

( أتی یأتی ) از ملحقات افعال ناقصه است. پس نقش ( مشتقاً ) میشه خبر یأتی. و اسم یأتی میشه هو داخلش.

 مثال : التمييز قد يأتي مشتقا        كه ( یأتی ) ناقصه است                        

و گاهی اوقات ( أتی یأتی ) تامه واقع میشه

مثال: أتي زيد.   تامه است.

نکته: ( ورد ) و ( بقي ) و ( وقع ) هم از ملحقات افعال ناقصه هستند.

مثال:

ما يرد مرفوعاً

بقيت الطهارات الثلاث مندرجةً

یقع الحال منصوباً

در این سه مثال ( یرد ) و ( بقیت ) و (یقع ) ناقصه هستند.

آیا ( مشتقاً ) مفعول به نمیشه !؟  خیر . چون ( یأتی ) فعل لازم است.

اشکال 

اگه فعل ( یأتی ) لازم است پس چطور اعراب قرآن در آیه ۱۱۸ سوره بقره 

( وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ ) 

(ضمیر نا ) رو مفعول به گرفته.

در حالیکه شما گفتید ( تأتی ) لازمه. پس مفعول نباید بگیره.

یأتی مثل فعل جاء لازم است. و اعراب قرآن هم که مفعول گرفته بنا بر نظر ( قیل ) است. و نظر اکثر علما این است که یأتی لازم هست و مجهولش با حرف جر متعدی میشه. ( یُؤْتیٰ به )

پس در این آیه نقش ضمیر ( نا ) در تأتینا چی میشه !؟

پاسخ : منصوب بنزع خافض

راه تشخیص فعل لازم از متعدی! 

فعل های باب تفاعل و انفعال لازمند..

فعل های باب افعال و تفعیل و مفاعله غالبا متعدی هست..

فعل های بر وزن فَعُلَ لازمند..

افعالي كه بر معاني زير دلالت دارند لازم هستند:

1- سرشت: حَسُنَ (نيكو شد)                 

2- حركت: ذَهَبَ (رفت)

3- رنگ: دَكِنَ (تاريك شد)

4- عيب: اِعْوَجّ (كج شد)

5- شكل: طالَ (دراز شد)

6- زينت: غيدَ (متناسب شد)

7- نظافت: طَهُرَ (پاك شد)

8- ناپاكي: قَذِرَ (پليد شد)

9- حالات نفساني: غَضِبَ (خشمگين شد)

افعالي كه بر وزنهاي: إنفعلَ، تفَعْلَل, إفعَلّ، إفعَنْللَ، إفعالّ مي آيند لازم هستند و نيز افعالي كه بر وزنهاي تَفَعّلَ، تفاعَلَ، إفْتَعَلَ مي آيند در بسياري موارد لازم هستند.

فرق تفکر و تعقل و تدبر 

خداوند متعال در آيات قرآن بندگانش را به تفكر و تعقل و تدبر دعوت كرده است. هر چند در يك نگاه كلي مي توان گفت تمام اين الفاظ دعوت به تقويت قوه ادراك و به نوعي انديشيدن است لكن چنان چه اين الفاظ در آياتي به دنبال هم بيايد مسلما جنبه تفنن در عبارت ندارد، بلكه آنچه از روش قرآن مي‏دانيم هر كدام اشاره به نكته‏اي است.

به عنوان مثال، مطالعه و تامل در آيات 9 تا 13 سوره مباركه نحل بخشي از تفاوت هاي بين اين واژگان را روشن مي كند. شايد نكته تفاوت بين واژگان تفكر و تعقل در آيات مذكور اين باشد كه مساله در مورد الوان نعمت هاي موجود در زمين آن قدر روشن است كه تنها تذكر و يادآوري كافي است، ولي در مورد زراعت و زيتون و نخل و انگور و به طور كلي ميوه‏ها كمي بيشتر انديشه لازم است، تا به خواص غذايي و درماني آنها آشنا شويم، به همين جهت تعبير به" تفكر" مي‏كند.

اما در مورد تسخير خورشيد و ماه و ستارگان و اسرار شب و روز باز هم انديشه بيشتري لازم است، لذا تعبير به" تعقل" كه گوياي سطح بالاتري از انديشه است فرموده است. 

به عبارت ديگر تعقل،‌ مرحله گنجينه ساختن حوادث و پيشامدها و بهره‏مند شدن از آنها براي فهم و دريافت پيشامدهاي تازه است و اين فرايند همان چيزي است كه به نام «عقل» و «تعقل» ناميده مي‏شود.

و اما تدبر: اين واژه در اصل از ماده" دُبُر" به معني پشت سر و عاقبت چيزي است، بنابراين تدبر يعني بررسي نتائج و عواقب و پشت و روي چيزي مي‏باشد، و تفاوت آن با" تفكر"، اين است كه تفكر مربوط به بررسي علل و خصوصيات يك موجود است، اما" تدبر" مربوط به بررسي عواقب و نتائج آن است. 

درباره فرق بین مصدر و اسم مصدر گفته شده:

ان المصدر موضوع للحدث من حیث اعتبار تعلقه بالمنسوب الیه و لذا یقتضی الفاعل و المفعول؛ و اسم المصدر موضوع لنفس الحدث من حیث هو بلا اعتبار تعلقه بالمنسوب الیه و ان کان له تعلق فی الواقع و لذا لا یقتضی الفاعل و المفعول . . . .

پس：

مصدر برای حدث وضع شده است از آن جهت که حدث به منسوب الیه خود متعلق است، لذا نیاز است که فاعل و مفعول مصدر تعیین و مشخص شود.

ولی اسم مصدر برای ذات حدث من حیث هو هو وضع شده و منسوب الیه آن در نظر گرفته نشده است، لذا نیازی به تعیین فاعل و مفعول ندارد.

به عبارت دیگر：

در مصدر صدور حدث از فاعل و تلبس حدث به فاعل در نظر گرفته شده است و همچنین مصدر امری نسبی بین حدث و فاعل است و ظرف وجودی آن خارج نیست؛

اما اسم مصدر فقط با خود حدث کار دارد و امر واقعی و محقق در خارج است.

و همچنین گفته شده：

مصدر اصل نسبت است ولی اسم مصدر هیأت حاصل از نسبت است لذا به اسم مصدر، حاصل مصدر گفته می شود، مانند ：متحرکیت که حاصل از حرکت است.

پاسخ : این دو کلمه باهم  پنج تفاوت دارند

اول در وزن : «آخَر» بر وزن أفعل و«آخِر» بر وزن فاعل است

دوم درمؤنث : مؤنث «آخَر» اُخری ومؤنث «آخِر» آخرة است

سوم درنوع مشتق: «آخَر»اسم تفضیل و «آخِر» اسم فاعل است

چهارم در معنی : «آخَر»یعنی دیگر «آخِر» پایان

پنجم در گرفتن تنوین : «آخَر»غیر منصرف و «آخِر» منصرف است

فرق فاء سببیه با فاء تعلیل چیست؟! ( راه تشخیصش چیست !؟ ) فاء السببیّة : بر سر فعل مضارع می آید و قبل از آن نفی یا طلب (امر یا نهی...) قرار می گیرد:  إجتهد فتنجح

حرف تعليل : معنی «به علت اینکه »دارد مانند:  ساعد الناس فهم إخوانك

فرق بین  «فاء السببية» و «فاء تعليل» این است که در«فاء السببية» ما قبل آن علت برای ما بعد است مانند: اجتهد فتنجحَ. و در«فاء تعليل»ما بعد آن علت برای ما قبل است مانند:اخرج منها فإنك رجيم و فرق دیگر این است که بعد از «فاء السببية» فعل مضارع منصوب می آید.

وزن سه گونه است:

تصریفی، تصغیری، عَروضی

١.در وزن تصریفی، جنس حرکات، و نیز اصلی و زائد بودنِ حروف، معتبر است، مثلا وزن تصریفی شُوَیْعِر، (فُوَیْعِل) است.

٢.در وزن تصغیری، اصلی و زائد بودنِ حروف، معتبر و مطرح نیست، بل تنها موزون را با یکی از سه میزان و قالب فُعَیْل، فُعَیْعِل و فُعَیْعیل می سنجند و وزن می کنند، مثلا می گویند شُوَیْعِر بروزن فُعَیْعِل.

٣.و اما در وزن عَروضی، نه جنس حرکات، معتبر و مطرح است و نه اصلی و زائده بودنِ حروف. بل نفسِ حرکت و سکون معتبر است بدون در نظر گرفتن نوع حرکت. و البته در وزن عروضی باید هر حرف ساکنی از موزون، در مقابلِ حرفِ ساکنی از میزان قرار گیرد، مثلا وزن عروضی همان کلمه ی شُوَیْعِر می شود فَعُولُن؛ به این صورت: شُوَیْ عِرْ.    فَعُوْ لُن

افعالی که همیشه مجهول هستند.

حُمَّ : تب کرد

زُکِمَ : زکام شد

جُنَّ : دیوانه شد

عُنِیَ بالموضوع : به موضوع توجه کرد

شُغِفَ به : شیفته و حریص بر آن شد

أُولِعَ به : شیفته و شیدای او شد

غُشِیَ علیه : بی هوش شد ، از هوش رفت

أُغْمِیَ علیه : بی هوش شد ، به حالت اغما در آمد

سُقِطَ فی یده : پشیمان شد

أُنْتُفِعَ

طُلَّ بمعنی أُهْدِرَ

نکته: ما بعد این افعال اعراب میگیرد فاعل و جایز هست که مابعدشان نائب فاعل باشد.